مراقبت های دوره نوزادی

در این مقاله مراقبت های دوران نوزادی یا 28 روز ابتدای زندگی آورده شده است .

چنانچه نوزاد شما در  24 تا 48 ساعت بعد از تولد از بیمارستان مرخص شده است:

 باید48 ساعت بعد از ترخیص معاینه شود،

 معاینه دوم: در15 روزگی و

معاینه سوم : در 28 روزگی انجام شود:

در هر معاینه باید کفایت تغذیه با شیر مادر، دفع ادرار و مدفوع، وزن و سلامتی نوزاد مورد ارزیابی قرار گیرد.

نوزادان را بیش از هر گروه دیگری در برابر عوامل خطر، آسیب‌پذیر هستند و این موضوع باعث می‌شود تا بهداشت و مراقبت از نوزادان اهمیت ویژه‌ای داشته باشد؛ این مراقبت‌ها شامل کنترل و حفظ درجه حرارت طبیعی بدن نوزاد، پیشگیری از عفونت بند ناف، برقراری و ادامه تغذیه با شیر مادر، حمام کردن و پوشاندن مناسب نوزاد، ادامه واکسیناسیون طبق برنامه از پیش تعیین شده و کنترل منظم رشد و تکامل نوزاد است. چنانچه نوزاد 24 تا 48 ساعت بعد از تولد از بیمارستان مرخص شده است، باید 48 ساعت بعد از ترخیص معاینه شود، معاینه دوم در 15 روزگی و معاینه سوم در 28 روزگی انجام شود؛ در هر معاینه باید کفایت تغذیه با شیر مادر، دفع ادرار و مدفوع، وزن و سلامتی نوزاد مورد ارزیابی قرار گیرد. از جمله مشکلات شایع در نوزادان که بعد از تولد نیاز به مراقبت و توجه دارد، زردی است  60 درصد از نوزادان رسیده و 80 درصد نوزادان نارس طی روزهای نخست تولد دچار زردی مختصری می‌شوند که زردی فیزیولوژیک نامیده می‌شود و برای افتراق آن از «زردی پاتولوژیک» یا «بیمارگونه» باید توسط پزشک متخصص معاینه صورت گیرد. تأکید بر عدم خوراندن آب قند و آب نبات به نوزاد: خانواده‌ها باید از خوراندن داروهای خانگی مثل ترنجبین، خاکشیر و شیرخشت به دلیل اتلاف وزن و کم آب کردن نوزاد اجتناب کنند؛ اطرافیان نیز باید مادر را برای تغذیه مکرر نوزاد با شیر خود طی ساعات شبانه روز تشویق کنند همچنین باید از تاباندن نور توسط لامپ و مهتابی در داخل خانه به جهت نور درمانی پرهیز کنند چرا که مخاطرات نور درمانی غیر استاندارد، بسیار است.

نوزادان، مستعد از دست دادن سریع درجه حرارت بدنشان هستند و این موضوع خصوصاً در فصول سرد بیشتر مورد توجه است؛ به همین دلیل در فصول سرد، درجه حرارت اتاق نوزاد طبیعی باید در حد 22 درجه و 23 تا 24 درجه برای نوزاد نارس تنظیم شود. در چنین اتاقی مقدار پوشش نوزاد نباید زیاد باشد، پوشاندن نوزاد با لباس‌های زیاد و بیش از حد موجب افزایش درجه حرارت بدن، کاهش وزن و افزایش سدیم و اوره خون نوزاد می‌شود بنابراین مادر باید با توجه به میزان لباسی که داخل اتاق می‌پوشد، پوشش نوزاد خود را تنظیم کند، معمولاً لباس نوزاد باید یک لایه بیشتر از پوشش مادر باشد همچنین مادران بهتر است در فصول سرد از کلاه نخی نیز برای پوشاندن سر نوزاد استفاده کنند.

بند ناف نوزاد می‌تواند راه ورود مستقیم عوامل بیماری‌زا به بدن نوزاد باشد، به طور معمول بند ناف طی 7 روز اول خشک شده و جدا می‌شود و گاهی ممکن است جدا شدن بند ناف تا 15 روز به تأخیر بیفتد که طی این مدت باید بند ناف را تمیز و خشک نگه داشت و از آلوده شدن آن به مدفوع نوزاد جلوگیری کرد.

استفاده از بتادین نیز برای مراقبت از بند ناف نوزاد توصیه نمی‌شود زیرا سبب اختلال در عملکرد تیروئید نوزاد می‌شود، الکل نیز صرفاً باعث خشک شدن بندناف می‌شود در مطالعه‌ای که انجام شده نشان داده شده است  آغشته کردن بند ناف به شیر مادر در مقایسه با الکل موجب بهبودی و افتادن سریعتر آن می‌شود. در خصوص پیشگیری از بروز عفونت در نوزاد:باید از تعداد ملاقات کننده‌های نوزاد کاسته شده و نوزاد توسط دیگران به خصوص افراد بیمار بوسیده نشود؛ مادر نیز باید قبل از هر بار شیردهی دست خود را شسته و هر 24 ساعت یکبار سینه خود را بشوید؛ هفته‌ای دو نوبت حمام کردن نیز برای نوزاد کافی است و حمام کردن بیش از دو بار در هفته موجب خشک شدن پوست نوزاد می‌شود .برای حمام کردن نوزاد صابون و شامپوی خاصی لازم نیست و فقط صابون یا شامپوی ملایم کافی است؛ ابتدا باید لباس و حوله نوزاد گرم شود و سپس نوزاد در آبی که درجه حرارت آن در حدی باشد که سطح داخلی ساعد مادر را ناراحت نکند، حمام شود؛ کل مدت حمام کردن نباید از 5 تا 10 دقیقه تجاوز کند همچنین این اعتقاد که نوزاد را نباید تا روز دهم پس از تولد حمام کرد، فاقد اساس علمی است و هنگامی که نوزاد از بیمارستان ترخیص می‌شود باید او را در خانه حمام کنند.