در این مقاله با توجه به منابع علمی به طور مختصر تلاش خواهیم کرد نقش داروها و سایر مواد مورد سوءمصرف را در ایجاد فجایع رانندگی مورد بررسی قرار دهیم.

سناریو شماره 1:ساعت ۴ بامداد است به فوریت های پلیسی تماس گرفته میشود که چند جوان در یک پژو ۲۰۶ به گاردریل خیابان برخورد کرده و باعث مرگ خود شده اند.

 سناریوی شماره ۲ : راننده ای در برخورد با اتومبیل دیگر باعث مرگ خود و آسیب افراد همراه خود شده است بررسی محتویات جیب راننده نشان از مصرف مزمن داروی خواب دارد.

 در تمام سناریوهای فوق به نقش داروها و اثرات آنها در تمامیت ذهنی و عملکردی سیستم عصبی در رانندگی که خود نیازمند هوشیاری کامل و پاسخ دهی سریع سیستم عصبی است اشاره شده است .در این مقاله با توجه به منابع علمی به طور مختصر تلاش خواهیم کرد داروها و سایر مواد مورد سوءمصرف را در ایجاد فجایع رانندگی مورد بررسی قرار دهیم.

 داروها چه با نسخه و چه بدون نسخه  تجویز شده باشند و یا داروهای غیر قانونی باشند  می ‌توانند مهارتهای ضروری رانندگی نظیر  بینایی، میزان زمان واکنش، قضاوت و شنوایی را مورد تاثیر قرار دهند. رانندگی نیازمند مهارتهای شناختی دیگری نظیر پردازش اطلاعات و مهارتهای روانی حرکتی است که می تواند با دارو مختل شود و درصورتی که داروها بطور  همزمان با الکل مصرف شوند این اثرات بسیار بیشتر خواهد شد.

 ماری جوانا

 اثر این ماده غیرقانونی در توانایی رانندگی از سالیان دراز شناخته شده است. تمرکز تحت تاثیر قرار گرفته و در درک زمان و فاصله اختلالات اساسی رخ می دهد . در نتیجه قضاوت بد ،زمان واکنش ناقص، عدم توانایی در خواندن علائم خطرو  خواب آلودگی رخ می دهد.

 در صورت مصرف همزمان الکل و ماری جوانا این اثرات بسیار بیشتر می شود

در صورت مصرف همزمان ماری جوانا با داروهای خواب آور و آرامبخش و مخدر ها ممکن است باعث افزایش اضطراب و حتی توهم شده و ضربان قلب و فشار خون را در همراهی با آمفتامین ها افزایش دهد. از سوی دیگر ترکیب ماری جوانا و محرک های دیگر نظیر نیکوتین کافئین آمفتامین و کوکائین قابل پیش بینی نیست

کوکائین

 کوکائین ممکن است به طور موفقیت آمیزی خستگی را بپوشاند با این حال در دوزهای بالا قضاوت را مختل کرده و تمرکز در رانندگی را از بین می برد. هماهنگی  و بینایی مختل شده و رفتارهای تکانشی و تمایل به ریسک پذیری در مصرف کننده به شدت افزایش می یابد

در صورت مصرف همزمان کوکائین با ترکیبات بدون نسخه نظیر قرص های اشتها و یاکانابیس اثرات آن افزایش می یابد

در صورت وجود فشار خون بالا و مصرف همزمان کوکائین ممکن است سکته قلبی و یا مغزی حادث گردد

 آرامبخش ها

 استفاده از آرامبخش ها باعث خواب آلودگی، عدم هماهنگی، درک ناصحیح ،تضعیف حافظه و کنترل  و واکنش دهی ضعیف  می شود اثرات آن بر رانندگی شامل دنبال کردن ضعیف، اختلال در حفظ مسیر واحد و فراموش کردن دستورات و علائم خطر در کنار جاده باشد

بعضی از مردم که بر روی درمان مزمن با متادون قرار دارند برای افزایش اثر آن از بنزودیازپین ها استفاده می کنند که ممکن است اثرات کاهش دهنده فعالیت سیستم عصبی مرکزی را تشدید کرده و باعث مرگ شود.

الکل جذب بنزودیازپین ها را افزایش داده متابولیسم آنها در کبد را کاهش داده و باعث تضعیف سیستم قلبی عروقی و تنفسی می شود

 کسانی که داروهای محرک استفاده می کنند ممکن است برای برای کاهش هیجان و خواب آلودگی از داروهای بنزودیازپین به طور همزمان استفاده کنند

داروهای مخدر

باعث خواب آلودگی گیجی و اختلال بینایی شده و راننده ممکن است نتواند وسیله نقلیه را در مسیر خود حفظ نموده و دچار اختلال در قضاوت شود الکل اثرات موجود مواد مخدر را افزایش داده و ممکن است باعث ایست تنفسی شود.

آمفتامین ها

استفاده از آمفتامین ها می ‌تواند با تمرکز  و بینایی تداخل کرده و راننده را ریسک پذیر کند.

مصرف همزمان داروها ممکن است اثرات افزایش یابنده ،در راستای هم و یا اثر مخالف داشته باشد

اثر افزایش دهنده یابنده هنگامی است که اثر دارویی بر  اثر داروی دیگر اضافه می‌شود به عنوان مثال1+1=2

اثر در یک راستا به معنای این است که ترکیب دو دارو اثر بیشتری از اضافه شدن اثرات تک تک داروها دارد به عنوان مثال 1+1=3

اثر مخالف نشان دهنده آن است که اثر ترکیب داروها باعث اثر نهایی کمتر از جمع جبری اثرات داروها می شود در این صورت یک به اضافه یک برابر یک و یا صفر است

 توجه داشته باشید

• اگر هر گونه دارویی  قانونی و یاغیرقانونی و چه با نسخه و یا بدون نسخه مصرف می‌کنید باید بدانید که مصرف دارو در حین رانندگی برای سلامت شما خطرناک بوده و در صورتیکه احساس گیجی تهوع سبکی سر لرزش و یا هیجان بیش از حد دارید از رانندگی پرهیزکنید و قبل ازرانندگی باید از منابع مطلع در خصوص  ایمنی مصرف داروها در حین رانندگی  اطلاعات لازم را کسب کنید .
• بروشور داروهایی را که بدون نسخه تهیه نموده اید حتما  مطالعه کنید و قسمت خطرات مصرف را دقیقا بخوانید.
• می توانید از یک داروشناس و یا پزشک در خصوص اثرات دارو بر روی رانندگی و سلامت خود و عزیزانتان اطلاع کسب کنید
• در صورت مصرف چند دارو در رانندگی اثرات این داروها قابل پیش بینی نبوده و حتما باید با پزشکان خود مشورت لازم را انجام دهید
• هیچ گاه مصرف داروهای قانونی و غیرقانونی خود را از پزشک خود پنهان نکنید. آنها در نهایت رازداری توصیه های لازم را به شما خواهند کرد.
• ترکیب داروهایی که اثرات مشابه دارند اثر هر دارو را افزایش می دهد و ممکن است فشار بیشتری بر بدن شما اعمال شده و خطر افزایش دوز را تشدید کند. داروهایی که اثرات مشابه دارند شامل الکل و کانابیس الکل و بنزودیازپین و آمفتامین و اکتازی می باشند .

 داروهای تضعیف کننده  سیستم اعصاب مرکزی شامل الکل کانابیس هروئین و دیگر مخدرها سیستم اعصاب مرکزی را کند کرده و مصرف همزمان آنها می تواند اثرات تشدید کننده داشته، اختلالات زیرا بر سیستم اعصاب مرکزی وارد کند

•  کاهش زمان پاسخ دهی کاهش زمان پاسخ دهی
•  کاهش تمرکز
• خواب آلودگی
•  سختی پردازش اطلاعات
•  مشکل در انجام دادن بیش از یک عمل در یک زمان به عنوان مثال نگه داشتن خودرو در مسیر خود در حالی که باید به ترافیک و حرکات دیگر خودروها نظارت کند .

داروهای محرک نظیر آمفتامینها ،کوکائین، اکتازی فعالیت سیستم عصبی مرکزی را تشدید کرده و ترکیب کردن محرک های متفاوت، می تواند این اثرات را چند برابر کند.

 این اثرات استرس بیشتری بر بدن ایجاد کرده و بر روی قلب و دیگر ارگانهای حیاتی اثرات مشخصی دارد و منجر به موارد ذیل می شود

• اشکال در توجه
• تمایل بیشتر به ریسک پذیری
• رانندگی خطرناک و تهاجمی
•  ایجاد اعتماد به نفس کاذب در مهارت های رانندگی

داروهای هالوسینوژن توهم زا نظیر کتامین، ال اس دی قارچ مجیک، مسکالین و پی سی پی ادراک شخص از واقعیت را به هم می ریزند

استفاده از این داروها می تواند باعث شنیدن و دیدن محرکهای شود که در واقع وجود ندارند. اجسام واقعی به شکل به هم ریخته ای مشاهده شوند.

ترکیب کردن داروهای هالوسینوژن باعث موارد زیر می شود

•  توهم ،
• تفکر به هم ریخته
•  بینایی غیرشفاف، 
•  عدم  هماهنگی و
•  هماهنگی  تضعیف شده  

نکاتی برای رانندگی مطمئن تر

 ۱ - در صورتی که قصد مصرف دارو دارید مطمئن ترین انتخاب رانندگی نکردن است

 2- الکل و سایر داروها می‌توانند به مدت طولانی و پس از از بین رفتن  اثرات حادشان، بر روی شما اثر گذاشته و رانندگی شما را تحت تاثیر قرار دهند علاوه بر این شما ممکن است با کاهش اثر دارو کماکان خسته و خرد باشید و توانایی رانندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد.

بنابراین تمامی رانندگان چه پیر و چه  جوان باید در صورت مصرف اخیر الکل از رانندگی پرهیز کنند قبل از استفاده همزمان چند دارو و یا در همراهی با الکل و سایر داروها پزشک خود را مطلع و از اثر داروها اطلاع کسب کنید و هیچ گاه اطلاعات خود را از پزشک مخفی نکنید

3- هیچ داروی بی ضرری وجود ندارد تمامی داروها از کوکائین گرفته تا ماری جوانا بر روی مغز اثر گذاشته و توانایی رانندگی شما را تحت تأثیر قرار می دهند این امر حتی در شرایطی که شما احساس اثرات دارو بر روی خود ندارید بسیار مهم است.

داروهای سخت

این داروها شامل ال اس دی ،کوکائین ،کراک و هروئین است این داروها اثرات فوری و قابل توجهی بر روی سیستم اعصاب مرکزی گذاشته و ممکن است همراه با احساس تحریک و تحریک بیش از حد انرژی و سرخوشی باشد و در صورت استفاده در رانندگی فرد را به یک انسان بسیار خطرناک تبدیل می کند این افراد با سرعت زیاد و خطر پذیری زیاد باعث تصادفات وحشتناک در حین ترافیک می شوند.

داروهای نسخه شده و بدون نسخه 

داروهای نسخه شده، توسط پزشکان تجویز می شوند و بعضی دیگر می توانند بدون نسخه از داروخانه تهیه شوند. این داروها باعث اثرات خواب آلودگی گیجی دید غیر شفاف تمرکز ضعیف و اختلالات حافظه می‌شوند.

 این داروها شامل موارد ذیل هستند . 

• آرامبخش ها ،
• ضد افسردگیها
• داروهای خواب،
• آنتی هیستامین ها،
• داروهای ضد احتقان برای مشکلات سینوس و یا ضد سرفه ،
• شل کننده های عضلانی
• مسکن ها و دیگر داروهایی که ممکن است در خود شبه مخدر داشته باشند

 تقریبا تمام این داروها بر روی رانندگی شما اثر گذاشته و ممکن است در افراد مختلف اثرات متفاوتی داشته باشند.داروی گیاهی سنبل الطیب با نام انگلیسی valerian به عنوان خواب اور و ضد اضطراب استفاده می شود . 

 در صورتی که دارو مصرف می کنید می توانید از جایگزین های موثر و ساده زیر استفاده کنید

 تنها زمان می‌تواند اثر داروها را از بین ببرد در صورتی که دارو مصرف کرده اید و میخواهید گشتی در اطراف بزنید می‌توانید از تاکسی استفاده کنید و یا از یک وسیله نقلیه عمومی استفاده کنید .می‌توانید از یک راننده شخصی استفاده کنید و ...

 ادامه دارد 

تکمیلی ...