نوردرمانی در منزل روشی متداول در درمان زردی نوزادان است اما این روش به ظاهر ساده ،ریزه کاری های بسیار داشته و بسیار فراتر از کرایه کردن یک دستگاه و قرار دادن نوزاد زیر ان است .مشاهدات نشان می دهد بسیاری از والدین در این مساله ی بی نهایت مهم و دارای عوارض بسیار شدید از جمله معلولیت مادام العمر کودک ،با سطحی نگری بسیار و بدون مشاوره با اهل فن اقدام به درمان کودک خود می کنند .در این مقاله تلاش داریم با استفاده از پاورپوینت یکی از اساتید نوزادان در دانشگاه همدان این مساله را شرح داده و بررسی بیشتری کنیم .

زردی نوزادان (یرقان)

زردی نوزادان (یرقان) به علت افزایش سطح بیلی‌روبین در خون رخ می‌دهد. بیلی‌روبین ماده‌ای است که از تجزیه گلبول‌های قرمز تولید می‌شود. در نوزادان، کبد هنوز به طور کامل تکامل نیافته و ممکن است توانایی کافی برای دفع بیلی‌روبین نداشته باشد.

علل زردی در نوزادان:

1. زردی فیزیولوژیک (طبیعی):

• شایع‌ترین نوع زردی و معمولاً در 2 تا 4 روز اول پس از تولد ظاهر می‌شود.
• به دلیل عدم بلوغ کبد نوزاد در دفع بیلی‌روبین است.
• این نوع زردی معمولاً بدون درمان طی 1 تا 2 هفته برطرف می‌شود.

2. زردی ناشی از شیر مادر:

• زردی ناشی از تغذیه ناکافی: اگر نوزاد به اندازه کافی شیر مادر دریافت نکند (به دلیل کمبود شیر یا مشکلات در شیردهی)، ممکن است بیلی‌روبین تجمع یابد.
• زردی مرتبط با ترکیبات شیر مادر: گاهی ترکیبات خاصی در شیر مادر می‌توانند دفع بیلی‌روبین را کاهش دهند، اما این نوع زردی معمولاً بی‌خطر است.

3. ناسازگاری خونی (همولیز):

• ناسازگاری بین گروه خونی مادر و نوزاد (مثلاً Rh یا ABO) می‌تواند باعث تخریب گلبول‌های قرمز و افزایش تولید بیلی‌روبین شود.

4. زردی پاتولوژیک (غیرطبیعی):

این نوع زردی نیاز به بررسی دقیق و درمان فوری دارد. علل آن شامل:

• عفونت‌ها (مانند سپسیس).
• کمبود آنزیم G6PD (فاویسم).
• اختلالات ژنتیکی یا مادرزادی (مانند سندرم کریگلر-نجار یا گیلبرت).
• انسداد یا مشکلات صفراوی.

5. زردی ناشی از عوامل خارجی:

• کبودی‌های وسیع در هنگام تولد (به دلیل آسیب یا زایمان دشوار) که باعث افزایش تخریب گلبول‌های قرمز می‌شود.
• زایمان زودرس (نوزادان نارس به دلیل نارس بودن کبد بیشتر مستعد زردی هستند).

علائم هشداردهنده زردی پاتولوژیک:

• ظاهر شدن زردی در 24 ساعت اول زندگی.
• افزایش سریع بیلی‌روبین (بیش از حد طبیعی).
• ادامه زردی بیش از 2 هفته.
• بی‌قراری، خواب‌آلودگی بیش از حد یا مشکلات تغذیه.
• زردی شدید که کل بدن از جمله کف دست و پا را در بر بگیرد.

درمان زردی نوزادان:

1. فتوتراپی (نوردرمانی): رایج‌ترین روش درمان برای کاهش سطح بیلی‌روبین.
2. تعویض خون: در موارد شدید یا خطرناک.
3. تغذیه مناسب: افزایش دفعات شیردهی برای کمک به دفع بیلی‌روبین از طریق مدفوع.

پیشگیری:

• شروع زودهنگام شیردهی پس از تولد.
• کنترل دقیق وضعیت نوزاد، به‌ویژه در روزهای اول پس از تولد.
• در صورت داشتن گروه خونی Rh منفی یا سابقه زردی در فرزندان قبلی، مشاوره با پزشک.

در صورت مشاهده زردی یا نگرانی درباره وضعیت نوزاد، مراجعه به پزشک ضروری است.

درمان زردی نوزاد به علت، شدت و سطح بیلی‌روبین بستگی دارد. سریع‌ترین و موثرترین روش‌ها شامل موارد زیر است:

1. فتوتراپی (نوردرمانی):

• رایج‌ترین و سریع‌ترین درمان: در این روش نوزاد زیر نور مخصوص (نور آبی یا سفید) قرار می‌گیرد که به تجزیه بیلی‌روبین در پوست و دفع آن از طریق ادرار و مدفوع کمک می‌کند.
• مزیت: سریع عمل می‌کند و برای اکثر موارد زردی فیزیولوژیک یا متوسط کافی است.
• نکته: حتماً چشم‌های نوزاد پوشانده شود تا از آسیب به چشم جلوگیری شود.

2. افزایش تغذیه (شیردهی):

• افزایش دفعات شیردهی باعث تحریک دفع بیشتر بیلی‌روبین از طریق مدفوع می‌شود.
• نوزاد باید هر 2 تا 3 ساعت تغذیه شود.
• اگر شیر مادر کافی نباشد، ممکن است پزشک تغذیه با شیر مکمل را توصیه کند.

3. درمان با نور طبیعی خورشید (در موارد خفیف):

• قرار دادن نوزاد در معرض نور طبیعی خورشید (در ساعات اولیه صبح یا عصر) می‌تواند به تجزیه بیلی‌روبین کمک کند.
• نکته مهم: پوست نوزاد باید برای مدت کوتاه در معرض نور باشد و مراقب گرمازدگی یا آفتاب‌سوختگی باشید.

4. تعویض خون (در موارد شدید):

• در موارد زردی شدید یا خطرناک که سطح بیلی‌روبین بسیار بالا باشد و به درمان‌های دیگر پاسخ ندهد، تعویض خون انجام می‌شود.
• این روش در بیمارستان و تحت نظر پزشک متخصص انجام می‌شود.

5. درمان دارویی (در موارد خاص):

• داروهایی مانند ایمون‌گلوبولین وریدی (IVIG) در موارد زردی ناشی از ناسازگاری خونی می‌توانند مؤثر باشند.
• این داروها به کاهش تخریب گلبول‌های قرمز کمک می‌کنند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

• زردی در 24 ساعت اول پس از تولد ظاهر شود.
• زردی شدید است و کل بدن از جمله دست‌ها و پاها را پوشش داده است.
• نوزاد خواب‌آلود، بی‌قرار یا دچار مشکلات تغذیه است.
• ادامه زردی بیش از 2 هفته.

مهم است که درمان زردی تحت نظر پزشک متخصص انجام شود و از روش‌های سنتی یا خانگی بدون مشورت با پزشک پرهیز گردد. آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح بیلی‌روبین به تعیین شدت زردی کمک کرده و امکان انتخاب درمان مناسب را فراهم می‌آورد. درمان به موقع این عارضه می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تری، از جمله آسیب مغزی ناشی از افزایش سطح بیلی‌روبین، جلوگیری کند.

رژیم غذایی مادر می‌تواند بر کیفیت شیر و بهبود وضعیت زردی نوزاد تأثیر غیرمستقیم داشته باشد. اگرچه زردی نوزاد عمدتاً به دلیل سطح بالای بیلی‌روبین در بدن نوزاد است و تغذیه مادر تأثیر مستقیمی بر آن ندارد، اما مصرف برخی مواد غذایی توسط مادر می‌تواند به دفع سموم و تنظیم بدن نوزاد کمک کند.

مواد غذایی مفید برای رفع زردی نوزاد:

1. مایعات کافی:

• نوشیدن مقدار زیاد آب و مایعات (مانند آب میوه طبیعی، چای کمرنگ یا دمنوش‌های مناسب) توسط مادر، تولید شیر را افزایش داده و به هیدراته نگه داشتن بدن نوزاد کمک می‌کند.

2. غذاهای سرشار از آنتی‌اکسیدان:

• میوه‌ها و سبزیجات: مثل پرتقال، لیمو، سیب، هویج، گوجه‌فرنگی، کلم بروکلی و اسفناج.
• این مواد به سم‌زدایی کبد مادر و کیفیت شیر کمک می‌کنند.

3. سبزیجات با خاصیت تصفیه‌کننده:

• گشنیز، جعفری، شوید، کدو و کاهو می‌توانند به بهبود عملکرد کبد مادر و کاهش سموم کمک کنند.

4. لبنیات کم‌چرب:

• مصرف شیر، ماست و دوغ کم‌چرب به بهبود تغذیه عمومی مادر و تولید شیر سالم کمک می‌کند.

5. غذاهای پروتئینی:

• مصرف ماهی‌های آب‌های سرد (مثل سالمون و قزل‌آلا)، تخم‌مرغ، گوشت مرغ بدون چربی و حبوبات برای تأمین پروتئین ضروری است.

6. مصرف زردچوبه:

• زردچوبه دارای خاصیت ضدالتهابی و تصفیه‌کننده خون است. مقدار کمی زردچوبه در غذاهای مادر می‌تواند مفید باشد.

7. غذاهای با فیبر بالا:

• نان‌های سبوس‌دار، برنج قهوه‌ای و غلات کامل به تنظیم گوارش و سم‌زدایی کمک می‌کنند.

مواد غذایی که مادر باید از آن‌ها پرهیز کند:

1. غذاهای چرب و سنگین: مثل فست‌فودها، غذاهای سرخ‌شده و پرادویه.
2. قندهای تصفیه‌شده: مصرف زیاد شیرینی‌ها و نوشابه‌ها ممکن است کیفیت شیر را کاهش دهد.
3. حبوبات نفاخ: مثل لوبیا و عدس در مقادیر زیاد ممکن است باعث نفخ در نوزاد شود.
4. کافئین: مصرف زیاد چای، قهوه یا نوشابه‌های کافئین‌دار.

نکته مهم:

اگر زردی نوزاد شدید باشد، تغذیه مادر به تنهایی کافی نیست و نوزاد باید تحت نظر پزشک با روش‌هایی مانند فتوتراپی یا درمان‌های دیگر درمان شود. مادر باید در کنار رعایت رژیم غذایی سالم، نوزاد را به دفعات زیاد تغذیه کند تا دفع بیلی‌روبین از طریق مدفوع و ادرار تسریع شود.

مطلب ادامه دارد ... 

تصاویر همراه را ببینید .

متن و ویدئو به محض آماده شدن منتشر می شود . 

دانلود فایل پاورپوینت و پی دی اف 

دانلود فایل پی دی اف 

تکمیلی ...